Temat ciekawy i trudny zarazem. Czy zatem można zatrudnić kobietę w ciąży na umowę o pracę? Dowiedz się więcej na temat zatrudnienia kobiety w ciąży!

Ciąża nie dyskryminuje – czy można zatrudnić kobietę w ciąży?

Zatrudnienie kobiety w ciąży na umowę o pracę jest jak najbardziej możliwe. Z dużym prawdopodobieństwem oznaczać też będzie kontrolę ZUS, albo przynajmniej postępowanie wyjaśniające.

Skąd to wiem?

Z wieloletniej praktyki w prowadzeniu tego typu spraw.

Akcja w postaci zatrudnienia kobiety w ciąży na umowę o pracę powoduje reakcję – w postaci wniosku o świadczenia (zasiłek chorobowy/macierzyński). Dalej efekt domina w postaci sprawdzenia zasadności wypłaty tego świadczenia przez ZUS. Może to być kontrola, może być postępowanie wyjaśniające. ZUS będzie sprawdzać, czy nie zawarto umowy pozornej lub nieważnej (czasami w podstawie prawnej wydanej decyzji spotykam przepisy wskazujące jednocześnie i na pozorność i na nieważność umowy).

Umowa o pracę jest zawarta dla pozoru, a przez to nie stanowi tytułu do podlegania ubezpieczeniom społecznym, jeżeli przy składaniu oświadczeń woli obie strony mają świadomość, że osoba określona w umowie jako pracownik nie będzie świadczyć pracy, a osoba wskazana jako pracodawca nie będzie korzystać z jej pracy. Zatrudnienie kobiety w ciąży wiąże się więc z kontrolą, ale nie należy się jej bać, a wystarczy odpowiednio do niej przygotować.

Zatrudnienie kobiety w ciąży – co dokładnie sprawdza ZUS?

Pracodawca i pracownica mogą otrzymać zestaw pytań, na który najczęściej trzeba odpowiedzieć w ciągu 7 dni.

ZUS będzie pytał m. in.

• czym zajmuje się firma pracodawcy
• na jakim stanowisku, z jakim zakresem obowiązków zatrudniono pracownicę;
• czy umowę zawarto na czas określony/nieokreślony
• jakie wykształcenie/uprawnienia ma pracownica
• czy wcześniej takie stanowisko istniało w firmie
• czy ktoś jeszcze pracuje na takim samym/podobnym stanowisku i z jakim wynagrodzeniem
• jak przebiegała rekrutacja
• czy pracodawcę stać na zatrudnienie pracownika/ jakie były jego przychody w roku bieżącym/ubiegłym
• kiedy pracodawca dowiedział się, że pracownica jest w ciąży
• czy są osoby mogące potwierdzić fakt zatrudnienia pracownicy i wykonywania przez nią pracy

Pracownica będzie także pytana o przyczyny poszukiwania pracy akurat w ciąży.

Te pytania to tylko przykłady. Strony często otrzymują wersje bardziej rozbudowane. Zdarza się, że po otrzymaniu dokumentów ZUS dopytuje o szczegóły zatrudnienia kobiety w ciąży.

Widywałam już przeróżne odpowiedzi. Często pracodawcy nie mają świadomości jak istotne jest dobrze przygotowane pismo.

Zatrudnienie kobiety w ciąży na umowę o pracę – kwestia zasiłków

Dlaczego ZUS sprawdza zatrudnienie kobiety w ciąży w przypadku umowy o pracę?

W głównej mierze chodzi o świadczenia. Jeżeli ZUS uzna, że zatrudnienie było fikcyjne lub umowa nieważna to odmówi także takiej kobiecie wypłaty świadczeń – zasiłku chorobowego, a po urodzeniu dziecka – macierzyńskiego. 

Czy można zatrudnić kobietę w ciąży?

Pamiętaj – zatrudnienie kobiety w ciąży na umowę o pracę jest zgodne z prawem, a pracodawca nie ma prawa w trakcie rekrutacji pytać kobiety, czy jest w ciąży (nawet, gdy jest ona widoczna).

Tak naprawdę kluczowy jest cel zawarcia umowy o pracę. Jej celem nie może być wyłącznie zapewnienie ochrony ubezpieczeniowej oraz prawo do skorzystania ze świadczeń.

Jednocześnie należy pamiętać, że:

„skorzystanie ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego nie może być uznane za cel, którego osiągnięcie jest sprzeczne z prawem”

wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 października 2005 roku, sygn. akt I UK 32/05

Cel zawarcia umowy o pracę w postaci uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego nie jest sprzeczny z ustawą (art. 58 § 1 k.c.)

wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 sierpnia 2005 r. (II UK 320/04)

Zatrudnienie kobiety w ciąży – efekt postępowania ZUS

W wyniku kontroli lub postępowania wyjaśniającego możemy się spodziewać albo:

• umorzenia postępowania w sprawie podlegania ubezpieczeniom społecznym przez pracownicę, a w konsekwencji wypłaty świadczeń
• wydania decyzji o niepodleganiu ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy o pracę, co oznacza brak wypłaty zasiłków
• wydania decyzji ustalającej podstawę wymiaru składek – w praktyce obniżającej tę podstawę- często do wysokości najniższego wynagrodzenia, a rzadziej – do wysokości średniej pensji w kraju

Wydanie przez Organ Rentowy jednej z tych dwóch decyzji „negatywnych” sprawia, że pracownica zostaje bez świadczeń lub otrzymuje świadczenia w wysokości niższej niż to wynika z jej pensji.

Decyzje mogą być wydawane na bieżąco, ale mogą być też retrospektywne, gdy ZUS bada sprawę np. w trakcie wypłaty świadczenia, albo nawet już po wypłacie.

W przypadku decyzji retrospektywnych o niepodleganiu ubezpieczeniom oraz obniżających świadczenia pojawi się jeszcze decyzja z zwrocie nienależnie pobranego świadczenia – czy całości lub części świadczenia, które wcześniej wypłacił ZUS.

Zatrudnienie kobiety w ciąży na umowę o pracę – odwołanie od decyzji

Stronom decyzji (pracodawcy i pracownicy) przysługuje odwołanie do sądu, za pośrednictwem organu, który decyzję wydał, w terminie miesiąca od jej odbioru.

Wystarczy, że odwoła się jedna ze stron.

Ja jednak polecam, aby odwołania składał i pracodawca i pracownica. To poprawia wiarygodność ich sprawy.

Zdarza się, że pracodawcom się nie bardzo chce angażować w proces sądowy. Myślą, że jeżeli odwoła się wyłącznie pracownica, to będą mieli święty spokój. Niestety nie. Sąd będzie zawiadamiał ich o każdej czynności procesowej i doręczał pisma procesowe.

Bardzo dobrym rozwiązaniem, które ja często stosuję w sprawach swoich Klientów, jest udzielenie pełnomocnictwa do prowadzenia sprawy przez pracodawcę i pracownicę temu samemu pełnomocnikowi. Wygodne, bo jeden pełnomocnik reprezentuje obie strony.

Można także odwoływać się samemu. Jeżeli nie masz pewności jak to zrobić poprawnie, to zerknij na to szkolenie. To 1.5 godzinne nagranie, w którym tłumaczę krok po kroku jak się odwołać.

https://sklep.temidajestkobieta.pl/produkt/szkolenie-odwolania-od-decyzji-zus/

Jeżeli otrzymasz decyzję o zwrocie nienależnie pobranego świadczenia to pomocny może okazać się ten pakiet dokumentów.

https://sklep.temidajestkobieta.pl/produkt/odwolanie-od-decyzji-zus-wzor-oraz-instrukcja/

Na koniec mogę powiedzieć, że prowadziłam wiele tego typu spraw, bo zatrudnienie kobiety w ciąży na umowę o pracę nie jest przecież niczym złym. Zdarza się, że kobieta stara się o pracę nie wiedząc nic o ciąży, albo zachodząc w ciążę w stosunkowo krótkim czasie po rozpoczęciu pracy. Sporą część tych spraw udało się zakończyć na etapie postępowania wyjaśniającego, właśnie dzięki dokładnemu przedstawieniu sprawy przed ZUS.